Onze kinderen wonen inmiddels zelfstandig maar ik weet nog goed dat ik op een zondagochtend mijn jongste dochter hoorde roepen:”Mám, hoe snijd je eigenlijk een ananas?!” Uiteraard wilde ik behulpzaam zijn maar halverwege de trap bedacht ik me nog net op tijd wat verstandiger zou zijn: voordoen of haar zelf een oplossing laten bedenken?
Uit liefde voor je kind ben je geneigd het werk uit handen te nemen maar is dit wel effectief?
Uit de praktijk: Olivier en Renske
“Pap, ik snap geen bal van wiskunde en morgen heb ik een proefwerk.” Olivier schuift zijn vader die net rustig de krant zit te lezen zijn wiskundeboek onder de neus. Vader legt de krant weg en bekijkt de opgaven aandachtig. Hij pakt een schrijfblok en een pen en legt zijn zoon met veel geduld de opgave uit. Halverwege de uitleg onderbreekt Olivier hem: “Wacht even pap, er komt een berichtje binnen via Whatsapp; het gaat over de voetbalwedstrijd van vanmiddag.” Vader wacht geduldig en nadat zoon de telefoon heeft weggelegd zet hij de uitleg voort. Inmiddels gaat vader door naar de tweede opdracht en als hij vraagt of zoon het antwoord wil geven ziet hij tot grote ergernis dat de aandacht alweer bij de telefoon is.
Renske zit in groep 8 en ze heeft zojuist een opdracht gekregen waarbij het doel is dat ze planmatig moet leren werken. Ze bladert door het stappenplan en rommelt wat in het materiaal. Ze kijkt om zich heen en bladert nog een keer door het stappenplan. Al snel steekt ze de vinger op: “juf, ik snap er niets van.” Juf schiet te hulp en bekijkt met haar het stappenplan en leest hardop voor wat de bedoeling is. Terwijl ze dit doet lijkt Renske met van alles bezig behalve met het luisteren naar de juf.
Het zweet zit op de verkeerde rug
De vader van Olivier en de juf van Renske wilden net als ik, het kind van dienst zijn. Maar wanneer ben je een kind echt van dienst? Voor je het weet ben jij aan het ploeteren en het kind wacht relaxed tot het product of het antwoord er is; het zweet zit op de verkeerde rug. Hiermee ontneem je een kind veel ontwikkelkansen
Door het kind actief te betrekken bij de opdracht of het vinden van de oplossing ontwikkel je zelfredzaamheid en zelfvertrouwen. In één van mijn vorige blogs schreef ik het al: delegeren moet je leren. Dit proces gaat uiteraard niet vanzelf; jij moet een pas achteruit en het kind moet een aantal passen vooruit.
De oplossing.
Wat zou de vader van Olivier kunnen doen?
- Olivier zelf de opgave laten lezen.
- De belangrijkste woorden van de opgave laten onderstrepen.
- In eigen woorden laten vertellen wat de bedoeling is.
- Terugzoeken van de uitleg in het boek.
- Vragen stellen waardoor Olivier hardop leert denken hoe hij de opgave moet aanpakken.
Wat zou de juf van Renske kunnen doen?
- Kritisch laten lezen van de handleiding (deze was immers voor leerlingen geschreven)
- Belangrijkste stappen laten samenvatten en opschrijven.
- Samen met een klasgenoot de stappen uitvoeren.
- Na afloop aan juf de stappen onder woorden laten brengen.
Mijn dochter heeft inmiddels via een filmpje op Youtube geleerd hoe je ananas moet snijden. En ik leerde van haar een variant in de snijtechniek. En zo sneed het mes aan twee kanten.
Meer lezen over leren leren:
Leren Hoe? Zo! Hoe pak je examens aan? Reken af met faalangst! Hoe plan je efficiënt? Upgrade je geheugen!
De hond heeft mijn huiswerk opgegeten! Leer kinderen zelf organiseren en plannen
Breinlink voor ouders: je kind helpen leren
Handige hulpmiddelen:
- Spiekboekje taal, in dit boekje vind je een mooi overzicht van taal en spelling. Je kunt door middel van dit boekje makkelijk de regels opzoeken.
- Spiekboekje rekenen. In dit boekje vind je alle rekenstrategieën.
